zaburzenia mowy dzieci z ZA

         ZABURZENIE ROZWOJU MOWY DZIECI Z                           ZESPOŁEM   ASPERGERA


Mowa jest umiejętnością nabywaną w ciągu całego życia podczas kontaktów z innymi ludźmi. Jej rozwój ma ogromny w pływ na kształtowanie osobowości. Rozumienie mowy pozwala na lepsze poznanie otaczającego nas świata, umożliwia przekazanie i opowiedzenie swoich postrzeżeń innym ludziom.Rozwój mowy jest związany z rozwojem społecznym, gdyż nic tak jak kontakty werbalne nie wzbogacą słownictwa.

Dzieci z zespołem Aspergera mówią w sposób znamienny na ogół poprawnie pod względem gramatycznym, ale problem stanowi nieodpowiednia intonacja, tempo i głośność wypowiedzi.
Młodzi ludzie z ZA mają bardzo duży zasób słownictwa, lecz podczas rozmowy z nimi rozmówca ma wrażenie, że nie jest to wypowiedź dziecka, tylko osoby dorosłej. Do zaburzeń może dochodzić na różnych etapach i mogą one dotyczyć różnych sfer. 

Małe dziecko może długo nie mówić, ale zamiast tego pokazuje palcem przedmiot, którego potrzebuje, wydając przy tym z siebie jedynie bliżej niezidentyfikowany dźwięk. 


Ważne jest, aby nie dać się zwieść opowieściom typu 
,,Chłopcy tak mają, oni zawsze mówią później niż dziewczynki, nie ma się czym martwić''.  

Im szybciej zdiagnozujemy zaburzenia mowy i rozpoczniemy terapię, tym lepiej dla dziecka.Są też dzieci, które zdolność mówienia opanowują bardzo szybko, wręcz lawinowo. Malec zaczyna od razu mówić pełnymi zdaniami. Zasób słownictwa, którym mały człowiek się posługuje, niejednokrotnie zaskakuje dorosłych. 
Nawet jeśli dziecko z zespołem Aspergera wykazuje się znajomością bardzo wyszukanego słownictwa, to nie należy się spodziewać, że umiejętność rozumienia wypowiedzi jest na równie wysokim poziomie. Dziecko ma trudności z pojmowania sensu całych zdań, mimo że rozumie poszczególne wyrazy. Ponadto potrafi mówić długo i dużo na interesujący go temat, nie rozpoznając jednocześnie, że słuchacz jest znudzony albo nie ma ochoty na pogawędkę.

Dość charakterystyczne dla rozwoju mowy dziecka z ZA jest tworzenie dla przedmiotów nazw, które bardzo dokładnie określają funkcje np.

-  szczotka z szufelką są nazywane ,,zamiataczką'' lub             ,,sprzątaczką''

-  łyżka do butów - ,,pomagaczką'' 

Dzieci z ZA wymyślają także zupełnie nowe słowa po to, aby nazwać różne czynności i przedmioty lub je sklasyfikować np.

- buty na obcasach, które stukają, to ,,pampki''

- kominy, rury wydechowe, z których wydobywa się dym to ,,buchacze'' 

TRUDNOŚCI W ROZUMIENIU MOWY  

Dzieciom z ZA dużą trudność sprawia rozumienie przenośni, znaczeń niedosłownych, dlatego mówiąc do nich, musimy zwracać uwagę na słowa, których używamy. Niekiedy dokładne polecenia może wywołać nasze zdziwienie i frustrację, czy nawet podejrzenia, dziecko jest złośliwe i bezczelne. Polecenia typu:
,,Wsadź nos w swój talerz''
,, Śmigaj szybko do umywalki''
,,Rzuć okiem na brata,,
mogą się spotkać z dosłownym ich wykonaniem lub wielkim zdziwieniem (,,Ale jak to? nie mogę wyjąć oka'').
We wczesnym etapie rozwoju każde dziecko rozumie wszystko dosłownie. Z czasem u dziecka nie asergerowca to się zmienia, potrafi ono rozpoznać, kiedy dorosły żartuje, a kiedy to, co mówi, należy odebrać niedosłownie. Dziecko z ZA nie nabywa takiej umiejętności spontanicznie. Dopiero w trakcie terapii może się nauczyć znaczenia przenośni. Dla niego jest to bardzo trudne i w każdej sytuacji, w której zetknie się z nowym zwrotem metaforycznym, będzie miało problem z interpretacją. W życiu codziennym jest wiele sytuacji sprzyjających dowcipnym komentarzom, których dziecko z ZA nie rozumie.

Dobrze jest obserwować, w jaki sposób dziecko reaguje na żarty. Czasem warto przeformować zdanie, zanim się wypowie. Ułatwia to życie nam i dziecku zaoszczędzi stresu.Nie należy jednak popadać w przesadę, bowiem dziecko, które oswoi się z takimi wypowiedziami w domu, łatwiej je zaakceptuje i zrozumie w środowisku mniej znanym.